Entrevista a Suso García de la CNT: «Un sindicalismo sin subvenciones, sin elecciones y sin liberados es posible»
  [Cast/Gal]
La Confederación Nacional del Trabajo, que conmemora este año su primer centenario de existencia, ya fue la mayor central obrera peninsular, viviendo en la actualidad un cierto crecimiento después de décadas de crisis. Sin duda se trata de una buena razón para acercarnos a esta organización decana en activo del anarcosindicalismo en Galicia.
Para ello, entrevistamos a un representante de la recien constituida CNT de Betanzos. Suso García tiene 46 años y trabaja como administrativo en el sector de la industria textil. Es afiliado a la CNT desde 1983 y actualmente realiza trabajos de organización y tesorería en el sindicato de Betanzos. Como militante libertario, colabora en las asociaciones por la Recuperación de la Memoria Histórica, participando en diferentes conferencias sobre la historia del anarcosindicalismo gallego.
Diario Liberdade: ¿Qué diferencia la acción sindical de la CNT de la de los restantes sindicatos que actúan en Galicia?
Suso García: En Galicia desde el punto de vista de los resultados electorales existen 3 sindicatos (CCOO, UGT y CIG) representativos ya que representan más del 90% de los votantes. El resto tienen porcentajes mínimos. La afiliación real del conjunto de los sindicatos supera en poco los 100.000 adherentes.
La diferencia de la CNT con los otros sindicatos es básicamente que la CNT piensa que el sistema de elecciones sindicales y de Comités de Empresa es un sistema impuesto y heredero del sindicalismo vertical y un atentado contra la Libertad Sindical, pues deja fuera al sindicalismo basado en las secciones sindicales y por tanto del sindicalismo basado en la toma de decisiones por los trabajadores sin intermediarios semi-profesionales.
Estas diferencias son para nosotros fundamentales porque pensamos que el sistema actual supone la muerte del Movimiento Obrero. Y como ejemplo ponemos los continuos retrocesos producidos en los últimos 30 años. Los trabajadores perdemos derechos año tras año mientras que las estructuras sindicales se fortalecen.
DL: ¿Y en relación a la CGT que también se reclama del anarcosindicalismo, cuales son vuestras diferencias?
Las diferencias serían las mismas ya que el pasado común compartido se rompe cuando una parte de los sindicatos deciden adoptar la estrategia que hasta el momento criticaban y optar por el sindicalismo participativo en las elecciones y por tanto del Sistema Sindical actual.
Independientemente de lo que se reclame cada uno, lo importante son las practicas, por lo que non podemos tener un trato diferente. Tanta cesión por tan pobres resultados (tras 25 años andan en torno al 2,5% de los delegados) no parecen tampoco un camino a seguir. Aunque la CNT ya tiene bastante con su día a día, siempre confunde la existencia de dos Organizaciones que se dicen anarcosindicalistas y a nivel personal siempre estaré esperanzado y deseoso de que algún día vuelvan a los orígenes, pero parece improbable.
DL: ¿No dificulta el trabajo con la clase trabajadora el rechazar a participar en los organismos representativos como los Comités de Empresa? ¿Cuál es vuestra alternativa?
Por supuesto que es una desventaja tremenda. Pero no vamos a renunciar a esto porque entonces la CNT no tendría razón de ser. Los Comités de Empresa son el gran engaño con los que la patronal tiene asegurada la paz social. Los movimientos de base de los grandes sindicatos tienen en sus propias estructuras y representantes al principal que les impide adquirir conciencia des sus posibilidades.
La alternativa que nosotros proponemos es romper con el sistema participativo y recuperar el sindicalismo hecho desde abajo. Ahí estaríamos en igualdad de condiciones que el resto de los sindicatos y cada uno tendría que demostrar su afiliación real. Mientras tanto el 90% de los trabajadores seguirán de espaldas a los sindicatos que cada día más son considerados como simples gestoras burocratizadas y llenas de profesionales del sindicalismo liberado.
DL: Ahora que se cumple un siglo de la fundación de la CNT y mirando a la Historia, la vuestra fue la principal Organización sindical del estado en los años 20 y 30. ¿Por qué no fue posible recuperar durante o después de la Dictadura aquella dimensión de masas?
Efectivamente la CNT fue la principal y mejor articulada Organización Obrera tanto en el estado como en Galicia. Esto fue así porque en los antecedentes de la CNT quedara la impronta de los anarcosindicalistas que llevaban muchos años de trabajo y propaganda (Tendríamos que remontarnos a la fundación de la I Internacional).
Después del Golpe militar del 36, la CNT tenía media Organización en el exilio y la que quedó en el Interior tuvo una represión en los años 40 que la dejó casi extinta. Fue el PCE quien con los apoyos exteriores mejor se organizó.
Tras la muerte de Franco, el estado hizo la primera guerra sucia contra la CNT, un antecedente de lo que hicieron los GAL contra los vascos. La CNT no estaba bien preparada por la juventud e inexperiencia de muchos de sus militantes y vino la hecatombe. En un año se pasó de unos cientos a 300.000 afiliados (año 77) y un año después a sólo 50.000. En el V Congreso la CNT se divide y una gran parte se marcha para sus casas decepcionados. Durante los 80 la CNT vive sumergida en luchas internas que la dejan alejada de la realidad laboral excepto ejemplos heroicos como la Huelga de la aceituna o los Astilleros de Puerto Real. Pero tanto la CNT como su escisión no fueron capaces de levantar cabeza.
Ahora parece que un resurgir, mas lento pero más estable y duradero. En los últimos años se están creando nuevos sindicatos (Betanzos es un ejemplo) y seguro que el centenario va a ser un punto de relanzamiento. Espero que en el X Congreso a finales de este año, podamos constatar ya una recuperación en cuanto a presencia confederal. Creo que en Galicia esto es evidente aunque continuamos siendo un sindicato marginal, hay ya secciones sindicales que están dando un ejemplo a los trabajadores de que un sindicalismo sin subvenciones, sin elecciones y sin liberados es posible y necesario para recuperar el sindicalismo revolucionario.
DL: A pesar de que no seáis un partido e incluso seáis contrarios a esa forma de Organización Política, hay quien dice que la CNT siempre fue mucho más que un sindicato.
Básicamente esto se dice porque la CNT no entiende el sindicalismo como algo exclusivo de las luchas concretas en el marco de las empresas o ramos. La vivienda, la sanidad, la enseñanza, la cultura, pueden tener unas respuestas desde presupuestos anarcosindicalistas o de clase. La CNT siempre formó parte importante del Movimiento Libertario que siempre articuló en su seno escuelas, ateneos, cooperativas y todo aquello pretendía configura el modelo de Sociedad Comunista Libertaria que preconiza. La lucha de la CNT es básicamente económica y no política pero la lucha de clases se da en muchos frentes.
DL: Siendo una Organización de carácter anarquista, ¿por qué vuestra Organización territorial responde a las fronteras de un estado que se impone a varias naciones oprimidas, y no la territorialidad de cada uno de esos pueblos o incluso del conjunto de la Península Ibérica?
La CNT tiene una Organización que se corresponde con el estado actual porque la CNT tiene que dar respuesta a leyes que el Capital y el estado nos imponen. Si queremos acabar con el Estado tenemos que ser flexibles en este sentido. No somos nacionalistas por lo que nuestra división no se corresponde con las autonomías del estado. Si España se rompe en mil pedazos nosotros podemos organizarnos fácilmente y adaptarnos a esa nueva realidad porque nuestros sindicatos son autónomos y libremente federados.
También si la realidad hiciera que España y Portugal o Francia fueran un mismo estado con leyes laborales comunes, nos organizaríamos con esa nueva realidad. No estamos sujetos pues a fronteras nacionales, sean estas naciones con estado propio o sin el. Pero principalmente nuestro trabajo debe encaminarse a fortalecer la AIT (internacional de anarco sindicatos)
Después evidentemente cada sindicato e cada Confederación se adhiere o se separa libremente. Tanto los sindicatos estatales como los gallegos o los vascos están sujetos a intereses nacionales por encima de intereses de clase.
Evidentemente todo esto puede ser interpretado y discutido, e se hace incluso por los propios cenetistas.
DL: Hace unos meses, un afiliado de la CNT fue represaliado por exigir el cumplimiento de la legislación en relación al uso del gallego en un centro de enseñanza secundaria. ¿Es el gallego vuestro idioma habitual? ¿Cual es concretamente vuestra posición en el conflicto lingüístico existente en Galicia?
La CNT no tiene un acuerdo específico para el conflicto lingüístico ni para otras muchísimas cosas, por lo que la respuesta tiene que ser entendida como una respuesta totalmente personal. Los acuerdos de los Congresos marcan las líneas genéricas pensando en la lucha obrera contra el Capital. Dentro de esto y respetando siempre las posturas de cada sindicato adherido y cada postura personal, la CNT apoya como no podía ser de otra forma que un profesor gallego pueda dar clases en gallego a sus alumnos gallegos. No sería de sentido común que esto no fuese así.
Muchos de nuestros compañeros han hecho mucho por algo que en los años 70 no se entendía y que ahora está perfectamente normalizado en la vida de nuestros sindicatos como es la utilización del gallego como lengua del pueblo trabajador.
Tal y como está la realidad lingüística actual no podemos negar la existencia del castellano en nuestras vidas (guste o no) por lo que pienso que las actitudes personales son las que harán inclinar la balanza para un lado o para el otro.
DL: ¿Tiene salida la actual crisis económica capitalista? ¿Como debe ser enfrentada por la clase trabajadora?
Particularmente creo que con crisis o sin ella, los trabajadores tenemos los mismos problemas. Pero como estamos sin organizar, estos se hacen más grandes incluso, porque no parece existir una solución colectiva lo que hace que cada uno busque salidas individuales.
Los militantes de la CNT estamos intentando ser una herramienta útil para la clase trabajadora. Continuar haciendo un sindicalismo que lanza la idea y la confianza en los partidos políticos y en el sistema parlamentario, no es más que un globo que antes o después tendrá que explotar. Sabemos de nuestra precaria situación pero en los dos últimos años hemos dado un cambio de tendencia y empezamos a tener cierta presencia que hace que tengamos esperanza en que las bases sindicales y los trabajadores no organizados vean en la CNT una alternativa útil y necesaria.
Ahí podremos empezar a pensar en una solución que pasará inevitablemente por destruir todos los cimientos de la Sociedad Capitalista y soñar de nuevo con nuestra utopía de una Sociedad realmente dueña de sus destinos.
[Gal]
A Confederaçom Nacional do Trabalho, que comemora neste ano o primeiro centenário de existência, já foi a maior central operária peninsular, vivendo na actualidade um certo crescimento após décadas de crise. Achamos esses uns bons motivos para começarmos com a organizaçom decana em activo do anarco-sindicalismo na Galiza.
Para tal, entrevistamos um representante da recém constituída CNT de Betanços. Suso Garcia tem 46 anos e trabalha como administrativo no sector da indústria têxtil. É filiado da CNT desde 1983 e actualmente realiza trabalhos de Organizaçom e tesouraria no sindicato de Betanços. Como militante libertário, colabora nas associaçons pola Recuperaçom da Memória Histórica, tendo participado em diferentes conferências sobre a História do anarco-sindicalismo galego.
Diário Liberdade: Que diferencia a acçom sindical da CNT da dos restantes sindicatos actuantes na Galiza?
Suso Garcia: Na Galiza, do ponto de vista dos resultados electorais, existem três sindicatos (CCOO, UGT e CIG) representativos pois representam mais de 90% dos votantes. O resto tenhem percentagens mínimos. A filiaçom real do conjunto dos sindicatos supera em pouco os 100.000 aderentes.
A diferença da CNT com os outros sindicatos é basicamente que a CNT pensa que o sistema de eleiçons sindicais e de Comités de empresa é um sistema imposto e herdeiro do Sindicalismo Vertical e um atentado contra a Liberdade Sindical, pois deixa fora ao Sindicalismo baseado nas Secçons sindicais e, portanto, do sindicalismo baseado na tomada de decisons polos trabalhadores sem intermediários semi-profesionais.
Estas diferenças som para nós fundamentais porque pensamos que o sistema actual supom a morte do Movimento Obreiro. E como exemplo pomos os contínuos retrocessos produzidos nos últimos 30 anos. Os trabalhadores perdemos direitos ano após ano, enquanto as estruturas sindicais se fortalecem.
DL. E em relaçom à CGT, que também se reclama do anarco-sindicalismo, quais som as vossas diferenças?
As diferenças seriam as mesmas, já que o passado comum rompe quando umha parte dos sindicatos decidem adoptar a estratégia que até o momento criticavam e optar polo sindicalismo participante nas eleiçons e, portanto, do Sistema Sindical actual.
Independentemente do que se reclame cada um, o importante som as práticas, por isso nom podemos ter um tratamento diferente. Tanta cessom por tam pobres resultados (depois de 25 anos andam em torno dos 2,5% dos delegados) nom parecem tampouco um caminho a seguir. Ainda que a CNT já tenha bastante com o seu dia a dia, sempre confunde a existência de duas organizaçons que se dim anarco-sindicalistas e a nível pessoal sempre estarei esperançoso e desejoso de que algum dia voltem às origens, mas parece improvável.
DL. Nom dificulta o trabalho junto da classe trabalhadora recursar-se a participar em organismos representativos como os Comités de Empresa? Qual é aí a vossa alternativa?
Com certeza, é umha desvantagem tremenda. Mas nom vamos renunciar porque entom a CNT nom teria razom de ser. Os comités de empresa som o grande engano com que o patronato tem assegurada a paz social. Os movimentos de base dos grandes sindicatos tenhem na suas próprias estruturas e representantes o principal problema que lhes impede adquirir consciência das suas possibilidades.
A alternativa que nós propomos é romper com o sistema participativo e recuperar o sindicalismo feito a partir de baixo. Aí entraríamos em igualdade de condiçons com o resto dos sindicatos e cada teria que demonstrar a sua filiaçom real. Entretanto, 90% dos trabalhadores continuarám de costas aos sindicatos que cada dia mais som considerados como simples gestoras burocratizadas e cheias de profissionais do sindicalismo liberado.
DL. Agora que se cumpre um século da fundaçom da CNT, e olhando para a história, a vossa foi a principal organizaçom sindical do Estado nas décadas de 20 e 30. Porque nom foi possível recuperar, durante ou depois da ditadura, aquela dimensom de massas?
Efectivamente, a CNT foi a principal e melhor articulada Organizaçom Operária tanto no Estado como na Galiza. Isto foi assim porque nos antecedentes da CNT já ficou a marca dos anarco-sindicalistas que levavam muitos anos de trabalho e propaganda (teríamos que remontar até a Fundaçom de I Internacional).
Despois do Golpe militar de 36, a CNT tinha meia Organizaçom no exílio e a que ficou no interior sofreu umha repressom nos anos 40 que a deixou quase extinta. Foi o PCE que, com os apoios exteriores, melhor se organizou.
Após a morte de Franco, o Estado fijo a primeira guerra suja contra a CNT, antecedente do que figérom os GAL contra os bascos. A CNT nom estava bem preparada pola juventude e inexperiência de muitos do seus militantes e véu a hecatombe. Num ano, passou-se de umhas centenas a 300.000 filiados (ano 77) e, um ano depois, a só 50.000. No V Congresso a CNT divide-se e umha grande parte vai-se para casa decepcionada. Durante os anos 80, a CNT vive submersa em liortas internas que a deixam afastada da realidade, excepto exemplos heróicos como a greve da oliveira na Andaluzia ou nos Esteleiros de Puerto Real. Mas, tanto a CNT como a sua cisom, nom dérom levantado cabeça.
Agora parece que há um ressurgir, mais lento, mas muito mais estável e duradoiro. Nos últimos anos, estám a ser criados novos sindicatos (Betanços é um exemplo) e decerto que o centenário vai ser um ponto de relançamento. Eu espero que no X Congresso, a fins deste ano, podamos constatar já umha recuperaçom quanto a presença confederal. Acho que na Galiza foi evidente, ainda que continuemos a ser um sindicato marginal, há já secçons sindicais que estám a dar um exemplo aos trabalhadores de que um sindicalismo sem subsídios, sem eleiçons e sem liberados é possível e necessário para recuperar o sindicalismo revolucionário.
DL. Embora nom sejades um partido e mesmo sejades contrários a essa forma de organizaçom política, há quem diga que a CNT sempre foi muito mais que um sindicato.
Basicamente, di-se porque a CNT nom entende o sindicalismo como algo exclusivo das luitas concretas no quadro das empresas ou ramos. A habitaçom, a sanidade, o ensino, a cultura podem ter umha resposta a partir de pressupostos anarco-sindicalistas ou de classe. A CNT sempre fijo parte importante do Movimento Libertário e sempre articulou no seu seio escolas, ateneus, cooperativas e todo aquilo que queria configurar o modelo de Sociedade Comunista Libertária que preconiza. A luita da CNT é basicamente económica e nom política, mas a luita de classes dá-se em muitas frentes.
DL. Sendo umha organizaçom de carácter anarquista, porque a vossa organizaçom territorial responde às fronteiras de um Estado que se impom sobre várias naçons oprimidas, e nom à territorialidade de cada um desses povos ou, inclusive, do conjunto da Península Ibérica?
A CNT tem umha organizaçom que se corresponde com o Estado actual porque a CNT tem que dar umha desposta às leis que o Capital e o Estado nos imponhem. Se queremos dar cabo do Estado, dos estados, temos que ser flexíveis neste senso. Nom somos nacionalistas, polo qual a nossa divisom nom se corresponde com as autonomias do Estado. Se Espanha romper em mil pedaços, nós podemos organizar-nos facilmente e adaptar-nos a essa nova realidade, porque os nossos sindicatos som autónomos e livremente federados.
Também se a realidade figesse que Espanha e Portugal, ou França, fossem um mesmo Estado com Leis laborais comuns, nos organizaríamos consoante essa nova realidade.
Nom estamos sujeitos, pois, às fronteiras nacionais, sejam naçons com Estado próprio ou sem ele. Mas, principalmente, o noso trabalho encaminha-se a fortalecer a AIT (Internacional de anarco-sindicatos).
Depois, evidentemente, cada sindicato e cada Confederaçom aderem ou separam-se livremente. Tanto os sindicatos estatais como os galegos e bascos estám sujeitos a interesses nacionais acima dos interesses de classe.
Evidentemente todo isto pode ser interpretado e discutido, e fai-se inclusive por parte dos próprios cenetistas.
DL. Há uns meses, um filiado da CNT foi represaliado por exigir o cumprimento da legislaçom quanto ao uso do galego num centro de ensino secundário e o galego é o vosso idioma habitual. Qual é concretamente a vossa posiçom no conflito lingüístico existente na Galiza?
A CNT nom tem um acordo específico para o conflito lingüístico nem para outras muitas cousas, por isso esta resposta tem que ser entendida como totalmente pessoal. Os acordos dos Congresso marcam as linhas génericas de actuaçom e sempre pensando na luita da classe operária contra o Capital.
Dentro disto e sempre respeitando as posturas de cada sindicato aderido e cada postura pessoal, a CNT apoia como nom podía ser doutro jeito, que um professor galego poda dar as aulas em galego aos seus alunos galegos. Nom seria de sentido comum que isto nom fosse assim.
Muitos dos nossos companheiros tenhem feito muito para algo que nos anos 70 nom se entendia, e que agora esta perfeitamente normalizado na vida dos nossos sindicatos, como é a utilizaçom do galego como língua do povo trabalhador.
Tal e como está a realidade lingüística actual, nom podemos negar a existência do castelhano nas nossas vidas (quer gostemos, quer nom), daí que eu pense que as atitudes pessoais som as que farám inclinar a balança para um lado ou para outro.
DL. Tem saída a actual crise económica capitalista? Como deve ser enfrentada pola classe trabalhadora?
Particularmente acho que, com crise ou sem ela, os trabalhadores temos os mesmos problemas. Mas, como estamos sem organizar, estes ainda se fam maiores, porque nom parece haver soluçom colectiva, o que fai com que cada um procure saídas individuais.
Os militantes da CNT estamos a tentar ser umha ferramenta útil para a classe trabalhadora. Continuar a fazer um sindicalismo que espalha a ideia de confiança nos partidos politicos e no sistema parlamentar nom é mais que um balom que, antes ou depois, terá que estourar. Sabemos da nossa precária situaçom, mas nos dous últimos anos temos mudado a tendência e começamos a ter certa presença que fai com que tenhamos esperança em que as bases sindicais e os trabalhadores nom organizados vejam na CNT umha alternativa útil e necessária. Aí poderemos começar a pensar numha soluçom, que passará inevitavelmente por fazer ruir todos os alicerces da Sociedade Capitalista e sonhar de novo com a nossa utopia de umha sociedade realmente dona dos seus destinos.